Ai là “cha đẻ” của thuốc Berberin loại “thần dược” chữa tiêu chảy hiệu quả nhất của người Việt?

Nửa thế kỷ trước, không phải ung thư hay HIV mà kiết lỵ mới là căn bệnh khiến người Việt Nam phải hoảng sợ. Vào những năm 1970, đất nước còn khó khăn, bệnh dịch bùng phát, có nhiều người bị tiêu chảy liên tục dẫn đến kiệt sức rồi tử vong. Một phần nguyên nhân dẫn đến việc này chính là từ việc Việt Nam không thể nhập thuốc từ nước ngoài do bị bao vây, cấm vận.
Nhận biết được tình hình này, một cuộc họp khẩn với sự góp mặt của nhiều giáo sư, nhà khoa học đã được tổ chức để làm sao tìm ra một loại thuốc có thể dập tắt dịch kiết lỵ càng sớm càng tốt. Khi đó, TS Phan Quốc Kinh, 35 tuổi đã đứng lên thay mặt Đại học Y dược nhận nhiệm vụ.
Giáo sư Hồ Đắc Di lúc này băn khoăn: 'Các anh làm thuốc ra có tốt bằng phương tây hay không?'. TS Phan Quốc Kinh trả lời chắc nịch: 'Thầy cứ giao cho chúng em, bọn em hứa sẽ tìm ra loại thuốc đó sớm nhất'.

Sau khi rời hội thảo, nhóm nghiên cứu gồm 20 người được thành lập và đi khắp các vùng đất của miền Bắc để sưu tầm, nghiên cứu các bài thuốc dân gian chữa bệnh kiết lỵ.

Để rồi, sau 3 tháng tìm tòi, nghiên cứu với sự giúp sức của các nhà khoa học, TS. Phan Quốc Kinh và các đồng sự đã chế biến ra được 2 loại thuốc Codanxit, Berberin clorid. Giáo sư Tôn Thất Tùng đã cho bệnh nhân ở bệnh viện Việt Đức và chính ông dùng thử, kết quả là tuyệt vời. Cả 2 loại thuốc này đều được sản xuất hàng loạt và giúp dập tắt dịch lỵ ở miền bắc một cách hiệu quả.

Thuốc Berberin khi đó được coi là 'thần dược' khi cứu sống hàng triệu người dân. Dù đã trải qua gần nửa thế kỷ kể từ ngày được ra đời nhưng đến hiện tại Berberin vẫn có mặt trong tủ thuốc của rất nhiều các gia đình Việt Nam bởi sự hiệu quả mà nó mang lại cũng như giá thành khá rẻ.

GS-TS Nguyễn Lân Dũng - Hội các ngành sinh học Việt Nam từng cho biết: 'Tôi quen TS-DS Phan Quốc Kinh từ hồi ông còn là sinh viên ở Việt Nam, lúc nào tôi cũng thấy ông trăn trở về cây thuốc Việt Nam. Ông là một người có tài và có tâm, một trong những nhà khoa học tiêu biểu của Việt Nam lấy sự cống hiến làm lẽ sống và niềm vui của mình. Không chấp nhận thói xấu trong khoa học và trong quản lý, TS Kinh có tinh thần đấu tranh rất mạnh để bảo vệ lẽ phải, góp ích cho đời'.

Trong quãng thời gian nghiên cứu và cống hiến cho y học, TS Phan Quốc Kinh đã cùng các cộng sự nghiên cứu, cho vào sản xuất tới gần 20 loại thuốc có nguồn gốc từ nguyên liệu Việt Nam. Các tạp chí uy tín về y học của nước ngoài cũng đã công bố nhiều công trình nghiên cứu của ông.

Ngày 16/08/2019 vừa qua, Dược sĩ Phan Quốc Kinh - Người sáng tạo ra loại 'thần dược' Berberin chữa bệnh lỵ cho hàng triệu người Việt Nam đã qua đời.

Mình cũng mới đọc tin và cũng mới biết Berberin là thuốc của Việt Nam.

“Cha đẻ” của thuốc Berberin là dược sĩ Phan Quốc Kinh, ông mới mất vào ngày 16/08/2019 vừa rồi. Xin kể đôi chút về ông và hành trình ông sáng chế ra thuốc Berberin:

TS-dược sĩ (DS)Phan Quốc Kinh sinh năm 1937 tại xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh. Năm 1954, ông học tại khoa Dược, ĐH Y - Dược Hà Nội (tiền thân của ĐH Dược Hà Nội và ĐH Y Hà Nội hiện nay).

Năm 1963, ông đi du học tại Liên Xô. Sau đó ba năm, khi trở về nước, ông nhận công tác giảng dạy và nghiên cứu tại ĐH Dược Hà Nội.

Năm 1972, miền Bắc xảy ra dịch lỵ, nhiều người đã chết vì không có thuốc chữa. Vấn đề tìm ra thuốc chữa được Bộ Y tế đặt lên hàng đầu. Lúc này, DS Phan Quốc Kinh đã đứng lên nhận trách nhiệm sáng chế ra thuốc dập dịch lỵ. Sau một thời gian ngắn nghiên cứu, ông chọn ra được 20 cây thuốc từ hàng trăm bài thuốc dân gian có khả năng chống vi sinh vật gây bệnh lỵ để thử tác dụng kháng sinh. Kết quả thử nghiệm cho thấy quả nhiên có một số cây thuốc có hoạt chất chống vi khuẩn gây lỵ. Từ những chất được phát hiện này, ba tháng sau, ông đã bào chế thành hai loại thuốc là Condanxit và Berberin. GS Tôn Thất Tùng là một trong những bệnh nhân đầu tiên thử thuốc. Sau khi uống, thấy bệnh khỏi hẳn, ông rất mừng nên cũng cho bệnh nhân dùng và kết quả đều rất tốt. Ngay sau đó, thuốc được sản xuất hàng loạt, cứu hàng triệu người dân Việt Nam thoát khỏi dịch lỵ. Được biết ngoài hai loại thuốc Condanxit và Berberin gắn liền với tên tuổi TS-DS Phan Quốc Kinh, ông còn là tác giả của các đề tài nghiên cứu về sản xuất thuốc ngủ, thuốc an thần, chiết xuất nuciferin từ lá sen, từng báo cáo về các công trình nghiên cứu của mình ở Ba Lan, Mỹ, Anh, Bungari. TS-DS Phan Quốc Kinh được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng về nghiên cứu khoa học năm 1975, đồng giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ năm 2000 và nhiều giải thưởng cao quý trong nước và quốc tế.

DS Phan Quốc Kinh từng nói: “Tôi chỉ có một mong muốn lớn nhất là đem lại hạnh phúc cho những người bệnh ở Việt Nam mà trước hết là những người nghèo.”

Nguồn: Báo Pháp luật TPHCM