Ngày người tinh khôn Homo sapiens ra đời, địa cầu có rất nhiều loài người cổ xưa hơn, có loài tiến hóa tới mức ngang ngửa chúng ta. Nhưng ngày nay, chỉ có một: Homo sapiens. Điều gì đã xảy ra với những người khác? Trong cuốn sách "Sapiens - Lược sử loài người" bằng tranhnêu ra hai lý thuyết trái ngược nhau:
A. Lý thuyết lai giống (Một câu chuyện tuyệt vời về sự hấp dẫn, tình dục và sự hòa quyện)
Homo Sapiens là những người di cư từ châu Phi ra khắp thế giới, giao lưu với các loài người khá. Con người ngày nay là kết quả của sự trộn lẫn này. Khi Sapiens đến châu Âu và Trung Đông, họ đã gặp người Neanderthal (chống lạnh tốt hơn, bộ não lớn hơn và nhiều cơ bắp hơn). Theo thuyết lai giống, Sapiens đi tới vùng đất của người Neanderthal, họ đã lai giống cho đến khi hai quần thể này hợp nhất.
Nếu đúng như vậy, người Âu - Á ngày nay không phải là người Sapiens thuần túy mà là sự pha trộn giữa Sapiens và Neanderthal. Tương tự khi Sapiens đi tới đông Á, họ lai với Erectus địa phương, vì vậy một số người hiện đại chính là sự pha trộn giữa Sapiens và Erectus.
B. Lý thuyết thay thế (Một câu chuyện khủng khiếp về sự không tương thích, sự bỏ rơi và tội ác diệt chủng)
Thuyết này nhấn mạnh rằng Sapiens khác biệt về mặt giải phẫu so với những loài người khác. Và rất có thể có những thói quen giao phối khác nhau. Ngay cả mùi cơ thể của họ cũng khác nhau. Họ không bị hấp dẫn tình dục với nhau.
Ngay cả khi Romeo Neanderthal và Juliet Sapiens yêu nhau, họ cũng không thể sinh ra những đứa con hữu thụ, vì khoảng cách di truyền giữa hai quần thể của họ là không thể vượt qua. Hai quần thể này hoàn toàn khác biệt, khi người Neanderthal chết đi hay bị giết, nguồn gen của họ cũng mất theo.
Theo thuyết này, Sapiens đã thay thế tất cả các quần thể người trước đó mà không có sự lai giống với nhau. Nếu đúng vậy, con người ngày nay đều bắt nguồn từ Đông Phi, 70000 năm trước đều là “Sapiens thuần chủng”.
Từ trước đến nay chúng ta đều ủng hộ cho thuyết thay thế đơn giản vì liên quan đến chính trị, phân biệt chủng tộc,.. Tuy nhiên khi đọc cuốn sách này, tác giả đưa ra rất nhiều dẫn chứng có thể chứng minh sự tồn tại của lý thuyết 1. Điển hình là về hình dáng của 1 số Sapiens hiện đại có nét khá tương đồng với những loài trước đây. Trong bài này, mình sẽ chia sẻ 7 loài người cổ đại, các bạn cùng tham khảo nhé.
1. Người Denisovans
Khoảng 600.000-744.000 năm về trước, một dòng giống mang tên Homo heidelbergensis thuộc chi Người (Homo) bắt đầu phân tách. Một nhóm nhanh chóng tiến hóa thành người Denisovans và người Neanderthals, trong khi nhóm khác tiến hóa dần dần để vài trăm ngàn năm sau sinh ra dòng giống Homo sapiens mới. Trong vòng 300 thế hệ, nhánh còn lại tiến hóa thành Denisovans và Neanderthals.
Denisovans là loài người khá hoang dã và sống phụ thuộc nhiều nhất vào săn bắn. Có nghiên cứu cho thấy trong khoảng thời gian đói kém, họ săn cả những con linh trưởng và ăn thịt lẫn nhau để tồn tại.
Người Denisovans
Ngày rời Châu Phi, Denisovans chia làm 2 nhánh, 1 nhánh tìm rẽ lên Siberia (Nga) và Tây Tạng (Trung Quốc) bây giờ, 1 nhánh rẽ xuống khu vực Đông Nam Á, chinh phục cả những miền đất tận cùng như vùng Indonesia, Philippines, miền bắc Châu Đại Dương ngày nay. Lúc đó, đất đai hãy còn liền một dải nhờ mực nước thấp và quá trình kiến tạo chưa đẩy những đảo quốc ấy đi quá xa khỏi châu Á lục địa. Họ tuyệt chủng từ khoảng 30.000-40.000 năm về trước.
Theo nghiên cứu công bố tháng 7-2019 của Đại học New York (Mỹ), người Denisovans từng giao phối dị chủng với tổ tiên Homo sapiens chúng ta, để lại trên cơ thể 40% người châu Á hiện đại chiếc răng hàm Denisovans kỳ dị, có thêm 1 chân phụ.
2. Người Neanderthals
Loài người này cũng tuyệt chủng khoảng 30.000-50.000 năm về trước, chọn châu Âu là "đất hứa" sau khi rời châu Phi. Các nghiên cứu cho thấy về mặt giải phẫu, cơ thể họ có khi còn thẳng và đẹp đẽ hơn người hiện đại chúng ta. Họ là những thợ săn tài tình, khắc tinh của những sinh vật to lớn như ma mút. Họ cũng có tình yêu dị chủng với Homo sapiens. Nhiều người châu Âu, đặc biệt là Bắc Âu ngày nay vẫn mang 2% yếu tố Neanderthals trong DNA.
Người Neanderthals
3. Homo erectus
Nghiên cứu công bố tháng 12-2019 đã cho thấy họ không tuyệt chủng trước khi Homo sapiens ra đời như suy nghĩ trước đây, mà có phần lịch sử song song chúng ta suốt 200.000 năm. Sau 2 triệu năm trên địa cầu, nhóm Homo erectus cuối cùng đã chọn đảo Java (Indonesia) là nơi sinh sống cuối cùng, hoàn toàn biệt lập, để rồi tuyệt chủng trong một thảm họa thiên nhiên. Họ còn có tên "người đứng thẳng", vì là loài người đầu tiên đứng hoàn toàn thẳng trên trái đất.
Người Homo erectus
4. Người Hobbit
Người lùn Hobbit hoàn toàn có thật, cơ thể họ chỉ cao khoảng 1m, đã sống và tuyệt chủng tên đảo Flores (Indonesia) khoảng 12.000 năm về trước do thảm họa núi lửa. Họ có tên đầy đủ là Homo floresiensis.
Người Hobbit
5. Homo rhodesiensis
Nguồn gốc của họ chưa rõ ràng, nhưng các bằng chứng cho thấy họ cũng liên quan đến Homo heidelbergensis như chúng ta. Hóa thạch mới nhất của họ khoảng 125.000 tuổi, xuất hiện ở Zambia (Châu Phi). Phân tích cho thấy đó là một người đàn ông lưng thẳng, khỏe mạnh, xương hông vững chắc, khuôn mặt rộng và đặc biệt là cặp lông mày cực kỳ dày.
Homo rhodesiensis
6. Homo naledi
Loài người này lựa chọn ở lại vĩnh viễn miền đất Nam Phi, cái nôi của nhân loại. Những hóa thạch ít ỏi của họ có niên đại khoảng 250.000 năm.
Loài người này là những người hang động khá nhỏ con so với các loài người khác, chiều cao dưới 1,5 m và nặng chỉ khoảng 45 kg. Họ được mô tả chính thức vào năm 2015 bởi nhóm tác giả quốc tế đứng đầu bởi nhà cổ sinh vật học Lee Berger (Đại học Witwatersrand – Nam Phi.
Người Homo naledi
7. Homo luzonensis
Nhiều hóa thạch, mẫu vật mới nhất có niên đại khoảng 67.000 năm của họ đã được phát hiện tại hang Callao, thuộc đảo Luzon (Philippines). Do số lượng rất ít nên mô tả về họ vẫn chưa rõ ràng, nhưng phân tích ban đầu cho thấy họ cũng là một giống người lùn giống người Hobbit. Tháng 4-2019, nghiên cứu đứng đầu bởi tiến sĩ Florent Détroit (Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Quốc gia Paris – Pháp) khẳng định họ là một loài người mới chưa được biết đến, chính thức được đặt tên Homo luzonensis.
